Cwricwlwm i Gymru: Y Dair Sgil Trawsgwricwlaidd

Mae’r Cwricwlwm i Gymru’n rhestru tair sgil trawsgwricwlaidd sydd yn hollbwysig i bob dysgwr: 

1. Llythrennedd
2. Rhifedd
3. Cymhwysedd Digidol 

Mae’r sgiliau hyn yn fandadol ac yn allweddol gan eu bod yn galluogi dysgwyr i gael mynediad i amrediad eang o gwricwlwm yr ysgol a’r cyfleoedd mae’r cwricwlwm yn ei gynnig, gan eu harfogi gyda sgiliau gydol-oes i’w helpu i gyflawni’r pedwar diben.

Mae sgiliau llythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol yn sgiliau trosglwyddadwy y gall dysgwyr eu defnyddio yn eu gweithle, gan alluogi iddynt addasu a ffynnu fel oedolion.

Y Tair Sgil Trawsgwricwlaidd a Chwricwlwm yr Ysgol 

Mae’n rhaid i ysgolion a sefydliadau addysg eraill sicrhau eu bod wedi datblygu cwricwlwm sy’n galluogi dysgwyr i ddatblygu cymhwysedd a gallu yn y dair sgil hyn. Mae’n rhaid iddynt hefyd gynnig cyfleoedd i ehangu a defnyddio’r sgiliau hyn ar draws y 6 maes o brofiad a dysgu. 

Mae’n rhaid i ddysgwyr gael cyfleoedd ar draws y cwricwlwm i:

• Ddatblygu sgiliau gwrando, darllen, ysgrifennu a siarad
• Allu defnyddio rhifau a datrys problemau mewn sefyllfaoedd go-iawn
• Fod yn hyderus wrth ddefnyddio nifer o dechnolegau i’w helpu i weithredu a chyfathrebu’n effeithiol a gwneud synnwyr o’r byd

Mae’n hanfodol bod pob aelod o staff yn deall mai nid cyfrifoldeb unigol ymarferwyr mathemategm iaith a chyfrifiadureg yw i ddysgu’r sgiliau hyn, ond yn hytrach, y dylai’r sgiliau hyn fod yn rhan o’r cwricwlwm cyfan, felly, bydd yn gyfrifoldeb ar bob ymarferydd ar draws pob maes i ddatblygu a chryfhau’r sgiliau hyn. 

Fframwaith Sgiliau Trawsgwricwlaidd

Mae dwy fframwaith sy’n cydfynd ac yn unioni â chanllaw’r Cwricwlwm yng Nghymru; 

1. Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd (FLR)
2. Fframwaith Cymhwysedd Digidol (FCD)

Mae’r ddwy fframwaith yn cynnig canllawiau cefnogol ar gyfer gweithwyr addysg ar draws y 6 maes, gan sicrhau bod digon o gyfleoedd i ddatblygu’r sgiliau pwysig hyn. Mae’r fframweithiau’n amlinellu agwedd gyffredin i gefnogi sefydliadau addysg a’u staff i sicrhau bod gan bob dysgwr gyfleoedd cyson i ddatblygu a defnyddio’r sgiliau trawsgwricwlaidd hyn ar draws eu haddysg. 

Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd 

Llythrennedd: Trawsieithu

Diffiniad: Y weithred a befformir gan unigolion dwyieithog wrth iddynt gael mynediad i nodweddion ieithyddol gwahanol neu foddau amrywiol o’r hyn a ddisgrifir fel ieithoedd annibynnol, er mwyn cynyddu potensial cyfathrebu. 

Ymhen amser, bydd dysgwyr yn mynd drwy’r camau hyn:

• Deall gwybodaeth a gyflwynir mewn un iaith a’i gyfleu yn eu geiriau eu hunain mewn un arall
• Derbyn gwybodaeth mewn un iaith a’i addasu ar gyfer pwrpasau amrywiol mewn un arall
• Defnyddio sgiliau trawsieithu i gefnogi eu dysgu mewn ieithoedd maent yn eu gwybod a rhai nad ydynt yn eu gwybod 
• Adnabod cyfleoedd trawsieithu’n annibynnol er mwyn cynyddu dysgu a chyfathrebu 

Llythrennedd: Gwrando

Mae nifer o wahanol gamau i wrando y mae’n rhaid i ddysgwyr eu hystyried gan gynnwys:

1. Gwrando am ystyr
2. Datblygu geirfa
3. Gwrando i ddeall
4. Gwrando fel rhan o siarad cydweithredol

Llythrennedd: Darllen

Bydd gan ddysgwyr y canlynol:

1. Ymwybyddiaeth ffonolegol a ffonemig
2. Strategaethau darllen
3. Dealltwriaeth, ymateb a dadansoddiad

Llythrennedd: Siarad

Rhennir siarad i nifer o Speaking is divided into many subsections including: 

1. Eglurder a geirfa
2. Diben
3. Siarad cydweithredol
4. Gofyn cwestiynau

Llythrennedd: Ysgrifennu

Bydd dysgwyr yn datblygu sgiliau yn y meysydd canlynol: 

1. Geirfa, sillafu, gramadeg
2. Cysyllteiriau a chystrawen
3. Atalnodi
4. Cynllunio a threfnu ar gyfer gwahanol ddibenion, cynulleidfaoedd a chyd-destunau
5. Prawfddarllen, golygu a gwella

Rhifedd: Datblygu hyfedredd mathemategol

Bydd dysgwyr yn deall y syniadau canlynol:

1. Dealltwiraeth gysyniadol
2. Rhesymu rhesymegol
3. Rhuglder
4. Cymhwysedd strategol
5. Cyfathrebu â symbolau

Rhifedd: Mae deall y system rif yn ein helpu i gynrychioli a chymharu’r perthnasoedd rhwng rhifau a meintiau

Bydd gan ddysgwyr hyder yn:

1. Y system rif
2. Perthnasoedd o fewn y system rif
3. Cyfrifiad
4. Llythrennedd ariannol

Rhifedd: Mae dysgu am geometreg yn ein helpu i ddeall siapiau, gofod a safle, ac mae dysgu am fesur yn ein helpu i feintoli yn y byd go-iawn 

Bydd dysgwyr yn gallu defnyddio’r syniadau hyn mewn sefyllfaoedd go-iawn: 

1. Mesur
2. Siâp a gofod
3. Safle Position
4. Ongl

Rhifedd: Mae dysgu bod ystadegau yn cynrychioli data a bod tebygolrwydd yn modelu siawns y ein helpu i wneud casgliadau a phenderfyniadau ar sail gwybodaeth 

Bydd dysgwyr yn deall sut i:

1. Gasglu data
2. Gynrychioli data
3. Ddehongli data

Gellir dod o hyd i’r fframwaith lawn yma. 

Fframwaith Cymhwysedd Digidol

Dinasyddiaeth

Bydd dysgwyr yn cael eu paratoi ar gyfer yr agweddau positif a negyddol o fod yn ddinasyddion digidol a byddant yn deall y syniadau canlynol:

1. Hunaniaeth, delwedd ac enw da
2. Iechyd a lles
3. Hawliau digidol, trwyddedu a pherchnogaeth
4. Ymddygiad ar-lein a bwlio ar-lein

Rhyngweithio a chydweithio

Bydd dysgwyr yn craffu ar y dulliau canlynol o gydweithio a rhyngweithio digidol: 

1. Cyfathrebu
2. Cydweithredu
3. Cyfnewid a rhannu gwybodaeth

Cynhyrchu

Bydd dysgwyr yn deall yr elfennau digidol canlynol:

1. Cyrchu, chwilio a chynllunio cynnwys digidol
2. Creu cynnwys digidol
3. Gwerthuso a gwella cynnwys digidol

Data a meddwl cyfrifiadurol

Bydd dysgwyr yn deall sut mae data a gwybodaeth yn cysylltu gyda’r byd digidol drwy’r syniadau hyn: 

1. Datrys problemau a modelu
2. Llythrennedd gwybodaeth a data

Gellir dod o hyd i’r fframwaith lawn yma.